یکی از افزودنیهای بتن که موجب نرم شدن و بهبود خاصیت شکلپذیری آن میشود، روانکننده بتن نام دارد. این ماده حالت چسبندگی و کلوخه شدن بتن را کاهش و سیالیت آن را افزایش می دهد ، اصطکاک حین عملیات را پایین میآورد و میتواند میزان آب در بتن را کاهش دهد.
این ماده عمدتاً از مواد آلی و شیمیایی تهیه میشود و در پروژههای عمرانی از کاربرد بالایی برخوردار است. در این مقاله همراه ما باشید تا شما را بیشتر با روانکننده بتن و کاربردهای آن آشنا کنیم.
روانکننده بتن چیست؟
این ماده میتواند روانی و کارپذیری بتن را بالا ببرد که این موضوع بسیار اهمیت دارد، چرا که بتن معمولا با پمپ ریخته میشود و اگر روانی کافی نداشته باشد، به درستی تخلیه و اجرا نمیشود. از طرف دیگر برای افزایش میزان روانی باید آب مصرفی در بتن را افزایش دهیم که این امر میتواند روی کیفیت و مقاومت نهایی بتن تاثیر منفی بگذارد و حتی سطح بتن را پس از خشک شدن، دچار ترک میکند. در این جا بهترین راه حل روانکننده بتن است که از ماده آلی و یا مواد شیمیایی سنتز میشود.
روانکنندهها از طریق بهبود کارایی، کاهش آب، و تسهیل فرآیند بتنریزی، به افزایش تراکم بتن کمک میکنند. با این حال، برای دستیابی به تراکم حداکثری، طرح اختلاط بتن باید بهدرستی تنظیم شود و فرآیندهای ویبره و عملآوری بتن بهخوبی انجام شود.
کاربرد روانکننده بتن
انواع مختلفی از روانکننده بتن وجود دارد که تفاوت آنها به خصوصیات مختلفی که دارند، مربوط میشود. میتوان با توجه به نیاز و محصول انتخابی خود، از روانکنندهها کاربردهای مختلفی را انتظار داشت که در ادامه به چندی از آنها اشاره میکنیم:
- استفاده در بتنهای خود متراکم
- پروژههای ساختمانی با آرماتوربندی متراکم
- بتنریزی در قالبهای پیچیده و باریک
- سدسازی و مخازن بتنی
- پروژههای بتنریزی حجیم (مانند فونداسیونهای بزرگ)
- بتنریزی با پمپ در مسافتهای طولانی یا ارتفاع زیاد
- کفسازیهای صنعتی و تجاری
- در بتن ریزی با پمپ
- استفاده در بتنها مناسب دیوارها، سقفها و ستونها
- در بتنهایی با جذب آب بالا
مزایای روانکننده بتن
- افزایش روانی و کارپذیری بتن
- کاهش نسبت آب به سیمان (W/C) بدون کاهش روان.
- سهولت بتنریزی در قالبهای پیچیده یا مناطق با آرماتور متراکم•
- افزایش تراکم بتن و کاهش حفرههای هوا.
- کاهش نیاز به ویبره مکانیکی
- بهبود چسبندگی میان بتن و آرماتور
- افزایش مقاومت فشاری و دوام بتن
- کاهش احتمال جداشدگی و آبانداختگی در بتن
- صرفهجویی در مصرف سیمان با حفظ مقاومت
- راحتتر شدن بتنریزی در پروژههای بزرگ با استفاده از پمپ بتن در ارتفاعات زیاد
انواع روانکنندههای بتن
ما در بازار با سه نسل از روانکنندههای بتن روبهرو هستیم:
نسل اول:
این روانکننده بر پایه مونومرهای لیگنوسولفونات است که روی کاهش آب مصرف شده در بتن، تاثیر بسزایی دارد.
نسل دوم:
این دسته مربوط به همان فوق روانکنندهها هستند که از نظر قدرت از نسل اول بالاتر میباشند .این مواد اغلب بر پایه نفتالین فرمالدهید یا ملامین فرمالدهید ساخته میشوند و در استفاده از آن ها باید خیلی مراقب میزان و نحوه استفاده از آن باشید، چرا که ممکن است به دلیل واکنش سریع حین مخلوط کردن آب و سیمان، یک باره تمام خواص خود را از دست بدهد.
از این رو نیاز است تا افراد باتجربه از این نوع روانکننده استفاده کنند تا افت کیفیت بتن اتفاق نیفتد. از طرف دیگر این روانکنندهها توانند در مدت زمان طولانی تمامی خواص بتن را حفظ نمایند، به همین دلیل خیلی پرطرفدار نیستند.
نسل سوم:
این نسل به ابر روانکننده بتن مشهور است که بر پایه پلی کربوکسیلات ساخته میشود و قدرتمندتر از دو نسل قبل خود است. از نظر قیمت باید بگوییم که نسبت به روانکننده نسل اول از هزینه بیشتری برخوردار است اما ، در پروژههایی که نیاز به بتن با عملکرد بالا است، میتوانند صرفه اقتصادی بهتری در بلندمدت داشته باشند.
از خصوصیات آن باید به کاهش حبابسازی، بهبود پمپپذیری، کاهش افت اسلامپ و جلوگیری از خمیر شدن ملات اشاره کنیم. از این رو سرعت ساخت سازه را افزایش میدهد و در این صنعت بسیار پرکاربرد است.
مقدار مصرف روانکننده در بتن
همان طور گفتیم روانکنندههای بتن که به کاهندههای آب نیز شناخته میشوند، روی کاهش مقدار آب مخلوط در بتن تاثیر میگذارد و خواص روانی بتن را به همراه دارد.
میزان استفاده از روانکننده معمولا 1 تا 2 درصد از واحد وزن سیمان است و در صورت زیادهروی، خواص بتن دچار عیب و نقص میشوند. اگر هم آب بیشتری به بتن افزوده شود، تاثیرات منفی بر بتن و خواص آن میگذارد و کیفیت بتن را دستخوش تغییر میکند و انسجام و همگنی آن را از بین میبرد.
به همین دلیل توصیه میشود افراد متخصص و باتجربه که بارها آزمون و خطاهای بسیاری را پشت سر گذاشتند، عمل افزودن روانکننده به بتن را انجام دهند و برای اختلاط درست، توجه به دستورالعملهای درج شده روی بسته بندی شرکت سازنده نیز بسیار حائزاهمیت است.